Bí quyết nhận biết chất lượng sản phẩm trà

Giữa vô số loại trà trên thị trường hiện nay, làm sao để nhận ra đâu là trà thật sự ngon, tinh khiết và đáng để thưởng thức? Việc lựa chọn trà không chỉ dựa vào thương hiệu hay bao bì đẹp mắt, mà còn cần những tiêu chí cảm nhận cụ thể và đúng đắn. Hiểu được bí quyết nhận biết chất lượng sản phẩm trà sẽ giúp bạn chọn được loại trà phù hợp, đồng thời lưu giữ được hương vị hậu vị tinh tế nhất của lá trà tự nhiên.

Trà từ lâu đã trở thành một thức uống gắn liền với đời sống văn hóa của người Việt và nhiều dân tộc Á Đông. Không chỉ là một loại nước uống giải khát, trà còn là sự giao thoa giữa thiên nhiên, thời tiết, đất và bàn tay con người. Chính vì thế, ở mỗi vùng đất, mỗi truyền thống thưởng trà, lại hình thành nên những phong vị rất riêng.

Nói đến “trà ngon” hay chất lượng sản phẩm trà cũng giống như bàn về một món ăn tinh tế. Đó là cảm nhận, là dư vị mà người thưởng thức giữ lại sau khi nhấp ngụm trà đầu tiên. Tuy nhiên, cảm nhận này rất chủ quan. Một loại trà có thể khiến người này say mê, nhưng lại không chạm đến khẩu vị của người khác. Hơn nữa, để có một chén trà tròn vị, kỹ thuật pha trà cũng đóng vai trò quan trọng. Người am hiểu nước, nhiệt độ và thời gian ủ sẽ dễ dàng tạo ra một ấm trà hài hòa hơn so với người mới bắt đầu.

Bởi vậy, thật khó để đưa ra một tiêu chuẩn cố định cho khái niệm “trà ngon” để đánh giá chất lượng sản phẩm trà. Khẩu vị mỗi người là một thế giới riêng. Với người quen uống vị mạnh, chát sâu – họ sẽ yêu loại trà được hãm lâu. Ngược lại, những người thích vị nhẹ nhàng, tinh tế lại chuộng dòng trà thanh dịu, hậu ngọt. Cuối cùng, loại trà phù hợp với cảm nhận và sở thích của người thưởng thức chính là trà ngon đối với họ.

Các tiêu chí nhận biết chất lượng sản phẩm trà 

– Hình:

Quan sát búp trà trước khi pha. Mỗi loại trà có hình dáng đặc trưng, nhưng trà ngon thường có sợi săn, đều, không vụn, không quá nhiều cọng. Ví dụ, trà xanh Thái Nguyên có búp nhỏ, xoăn chặt và màu xanh sẫm.

– Sắc:

Nước trà ngon khi pha phải trong, không đục. Tùy loại trà, màu có thể là vàng xanh, vàng hổ phách hay đỏ nhạt. Nếu sau 2–3 lần hãm mà nước vẫn giữ màu đẹp, đó là trà tốt.

– Hương:

Hương trà tự nhiên sẽ nhẹ, thanh và lan tỏa lâu. Trà ngon khi rót ra sẽ thơm thoang thoảng, không nồng gắt và vẫn giữ hương sau vài lần pha.

– Vị:

Mỗi loại trà có vị khác nhau – chát nhiều hay ít, hậu ngọt sâu hay thanh nhẹ. Dù vậy, trà ngon luôn có hậu vị rõ, không gắt cổ và không mất vị nhanh sau nhiều lần hãm.

– Hóa:

Sau khi pha, lá trà ngon bung nở mềm mại và giữ được hình dạng lá tự nhiên. Nếu lá vụn nát hoặc quá thô, chất lượng trà thường không cao.

Hậu vị là tiêu chí chuẩn nhất để đánh giá chất lượng sản phẩm trà 

Hậu vị là độ sâu, độ dài của dư vị nước trà khi đi vào cổ họng. Khái niệm này bao hàm cả “hồi cam”, tức là hồi lại vị ngọt, trả lại cảm giác ngọt ngào của dư vị trong cuống họng. 

Khi uống trà, vị chát hay thơm ban đầu có thể đến từ nhiều yếu tố: cách pha, nhiệt độ nước hay thậm chí là hương liệu được bổ sung. Nhưng hậu vị ngọt sâu, thanh nhẹ và bền lâu chỉ xuất hiện khi lá trà có chất lượng tốt, được thu hái đúng lứa và chế biến chuẩn. Nếu sau khi uống trà có bất kỳ cảm giác khó chịu nào như thô ráp, cứng hay tê miệng đó đều có thể là vấn đề liên quan đến phẩm trà kém chất lượng. 

Mùi hương có thể ướp, màu nước có thể điều chỉnh bằng kỹ thuật làm trà. Tuy nhiên, hậu vị ngọt thanh đặc trưng của trà ngon đến từ các hợp chất tự nhiên trong lá chè, đặc biệt là catechin và L-theanine. Những chất này chỉ có nhiều ở búp trà khỏe, trồng tự nhiên và chế biến đúng cách. 

Trà thơm đất nào, khí hậu nào, độ cao nào đều sẽ thể hiện rõ nhất trong hậu vị. Vì thế, người sành trà thường nhấp một ngụm rất nhỏ và chờ, để cảm nhận dư vị lan xuống cuống họng và đọng lại nơi đầu lưỡi.

Những cách can thiệp để tạo cảm giác “ngon miệng” cho trà

– Điều chỉnh mức độ lên men: Tăng thời gian lên men làm cho trà có vị êm và ngọt hơn khi mới uống.

– Phối trộn thêm cành hoặc lá già: Việc bổ sung cành hoặc lá trưởng thành giúp vị trà bớt chát và thêm ngọt dịu. 

– Chọn lọc búp trà đẹp để trang trí bề mặt: Một số bánh trà được “trang điểm” bằng cách rải búp trà đẹp lên mặt ngoài để tăng tính thẩm mỹ và cảm nhận ban đầu. 

– Pha trà ở nhiệt độ thấp: Dùng nước không quá nóng sẽ giảm sự chiết xuất các hợp chất tạo vị chát và đắng, giúp vị trà dịu hơn. 

Kết luận

Trong tất cả những yếu tố tạo nên một tách trà ngon, hậu vị là thứ không thể làm giả, cũng không thể “phù phép” bằng kỹ thuật hay hương liệu. Đó là phần dư vị còn đọng lại nơi cổ họng sau khi nhấp trà. Chính hậu vị mới là thước đo chuẩn xác nhất để nhận biết chất lượng sản phẩm trà và “tinh khí” của lá trà.

Hương thơm có thể thay đổi theo thời gian, vị chát, vị ngọt ban đầu cũng có thể biến chuyển khi trà được cất giữ lâu năm. Riêng hậu vị, nếu như một bánh trà Phổ Nhĩ không sở hữu ngay từ đầu thì thời gian cũng không thể bồi đắp. Trà khi thiếu hậu vị, dù có để bao nhiêu năm, vẫn chỉ là một loại trà nhạt nhoà.

Ngược lại, một bánh trà có hậu vị sâu, dù trong giai đoạn hương hoa phai dần hay hương thơm không quá nổi bật, vẫn là loại trà đáng để lưu trữ và thưởng thức. Bởi chính hậu vị chính là nơi trà “chuyển hoá”, nơi ta cảm nhận được linh hồn của núi đồi, khí trời và bàn tay người làm trà.

Vậy nên, khi chọn trà đừng chỉ nhìn bao bì hay nghe lời miêu tả. Hãy uống. Hãy để cổ họng và cảm giác của riêng bạn lên tiếng. Người bán có thể nói nhiều, nhưng cơ thể mình chưa từng lừa mình.

Tại Thiên Mộc Trầm, tiêu chí hậu vị sâu, thanh và bền là kim chỉ nam trong việc chọn từng búp trà tạo nên chất lượng sản phẩm trà được đánh giá cao. Bởi chúng tôi tin rằng, một tách trà ngon không phải để uống vội, mà để sống chậm cùng cảm xúc.

Khám phá các dòng trà tinh tuyển của chúng tôi tại đây!