Cách phân biệt các loại gỗ quý trong điêu khắc mỹ nghệ

Trong thế giới điêu khắc gỗ mỹ nghệ, giá trị của một tác phẩm không chỉ nằm ở tay nghề nghệ nhân mà còn ở chất liệu gỗ được sử dụng. Mỗi loại gỗ mang trong mình một “cái hồn” riêng từ màu sắc, vân gỗ, độ bền, hương thơm và cả ý nghĩa phong thủy. 

Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm giả gỗ quý hoặc pha tạp, khiến không ít người chơi gặp khó khi lựa chọn. Vì vậy, việc hiểu rõ cách phân biệt các loại gỗ quý trong điêu khắc mỹ nghệ trở nên vô cùng cần thiết.

Một số loại gỗ phổ biến trong điêu khắc Tượng gỗ mỹ nghệ

1) Gỗ Sưa

Gỗ Sưa là dòng gỗ quý có độ cứng tốt nhưng vẫn giữ được độ dẻo dai, vì vậy rất bền trước điều kiện thời tiết và môi trường. Thớ gỗ mịn, vân uốn lượn tự nhiên, khi lên tác phẩm tạo cảm giác sang trọng và có chiều sâu. Đặc biệt, gỗ Sưa có mùi thơm nhẹ, hơi hướng trầm ấm, càng để lâu mùi càng trở nên dịu và dễ chịu.

Gỗ Sưa thường được biết đến với hai nhóm chính:

– Sưa trắng: Cây cho hoa đẹp, quả lớn, nhưng giá trị gỗ không cao vì vân và màu sắc không nổi bật.

– Sưa đỏ: Được đánh giá cao hơn nhờ vân rõ, màu gỗ đẹp và giá trị thẩm mỹ – phong thủy lớn.

Ngoài ra, có dòng Sưa đen rất hiếm gặp, được xem như “tuyệt gỗ” vì độ quý và giá trị sưu tầm của nó.

2) Gỗ Trắc

Gỗ Trắc là nhóm gỗ quý có thân lớn, chất gỗ cứng và nặng, độ bền cao. Thớ gỗ mịn, khi chà hoặc gia công sẽ tỏa ra mùi thơm nhẹ, hơi chua nhưng dễ chịu nhờ lượng tinh dầu tự nhiên có trong gỗ. Đây cũng là lý do khiến gỗ Trắc chống mối mọt và giữ màu tốt theo thời gian.

Trong thực tế, gỗ Trắc thường được phân thành ba dòng phổ biến:

– Trắc đỏ: màu đỏ nâu, vân nổi rõ, giá trị thẩm mỹ cao.

– Trắc vàng (Trắc nghệ): sắc vàng ấm, vân mịn và nhẹ nhàng hơn.

– Trắc đen: màu đen sẫm đến đen tuyền, hiếm gặp và được đánh giá cao trong sưu tầm.

Nhờ đặc tính bền – đẹp – có giá trị phong thủy, Gỗ Trắc thường được dùng để chế tác tượng, đồ mỹ nghệ cao cấp và nội thất sang trọng.

3) Gỗ Cẩm

Gỗ Cẩm là tên gọi dùng để chỉ một họ gỗ gồm nhiều dòng khác nhau, phổ biến có thể kể đến như Cẩm Lai, Cẩm Thị, Cẩm Chỉ hay Cẩm Sừng. Mỗi loại mang sắc độ gỗ và kiểu vân riêng biệt, chịu ảnh hưởng bởi đặc tính thổ nhưỡng và khí hậu nơi cây phát triển.

Nhìn chung, các loại gỗ thuộc nhóm Cẩm đều có độ cứng và mật độ gỗ cao, tạo cảm giác chắc tay và bền. Vân gỗ đặc trưng bởi những đường nét nhỏ, mảnh và uốn lượn nhịp nhàng, trải dài trên thân gỗ, mang đến vẻ đẹp sang trọng và tinh tế. Đồng thời, gỗ Cẩm có khả năng chống mối mọt tự nhiên, giữ ổn định trong thời gian dài, hạn chế nứt nẻ hay cong vênh.

Một đặc điểm dễ nhận biết của gỗ Cẩm là mùi hương riêng hơi hăng, hơi giống mùi của tre được ngâm lâu trong nước. Đây là dấu hiệu thường được sử dụng để phân biệt gỗ Cẩm với các loại gỗ khác.

4) Gỗ Hương

Gỗ Hương là loài cây gỗ lớn, thường đạt chiều cao khoảng 30–35m, thân thẳng, đường kính có thể lên đến 1m khi trưởng thành. Gốc cây thường phát triển bạnh vè rõ, vỏ có màu nâu xám, nứt dọc và bong thành từng mảng lớn. Khi bóc lớp vỏ ngoài, phần gỗ bên trong có màu vàng nhạt, và đôi khi có nhựa màu đỏ rịn ra.

Loài cây này ưa sáng, mọc nhiều ở rừng thưa và vùng khí hậu nóng – khô. Ở Việt Nam, Lào và Campuchia, gỗ Hương phát triển mạnh trên đất đỏ bazan hoặc những vùng đất nghèo dinh dưỡng. Gỗ Hương tái sinh từ hạt không tốt, nhưng tái sinh chồi rất mạnh, nhờ đó có khả năng phục hồi tự nhiên khá tốt.

Đặc điểm nhận biết gỗ Hương:

– Khi cầm một thớ gỗ Hương sẽ cảm nhận được độ nặng, chắc tay và khô ráo.

– Gỗ có mùi thơm dịu, dễ chịu, đặc trưng và rất bền theo thời gian.

– Màu gỗ thường đỏ hoặc vàng nâu, vân gỗ có chiều sâu và độ chuyển sắc rõ rệt. Thớ gỗ nhỏ, dai và dẻo nên rất phù hợp cho chạm khắc thủ công.

Một cách nhận dạng truyền thống khá chính xác là ngâm gỗ vào nước: sau một thời gian, nước sẽ chuyển dần sang màu xanh như nước chè, đây là dấu hiệu riêng có của gỗ Hương.

5) Gỗ Ngọc Am

Gỗ Ngọc Am là một trong những dòng gỗ quý có độ cứng tốt và thớ gỗ mịn, bề mặt thường mang sắc vàng ấm đặc trưng. Điểm nổi bật nhất của loại gỗ này chính là mùi thơm tự nhiên, nhẹ nhưng sâu, có thể lưu hương trong không khí rất lâu. Chính hương thơm này góp phần tạo nên giá trị và sức hấp dẫn của Ngọc Am từ xưa đến nay.

Dù đã được sử dụng trong nội thất, tượng gỗ và vật phẩm tâm linh suốt nhiều thế hệ, Ngọc Am vẫn luôn giữ được vị thế của mình. Tuy nhiên, do nhu cầu khai thác lớn, trữ lượng tự nhiên của loài gỗ này đang giảm mạnh, khiến nó trở thành vật liệu ngày càng hiếm.

Gỗ Ngọc Am thường được phân thành hai dòng chính:

– Ngọc Am vàng – màu sáng hơn, hương nhẹ nhàng.

– Ngọc Am đỏ – sắc gỗ trầm hơn và hương thơm đậm, bền hơn, vì vậy được đánh giá cao hơn về giá trị sưu tầm lẫn phong thủy.

6) Gỗ Mun

Gỗ Mun là dòng gỗ quý nổi bật với màu đen đặc trưng và khối lượng nặng. Do gỗ có tỷ trọng lớn, thớ gỗ chắc nên khi thả xuống nước sẽ chìm hoàn toàn, đây cũng là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết của loại gỗ này. 

Gỗ Mun được chia thành ba nhóm phổ biến: Mun Sừng, Mun Sọc và Mun Hoa, mỗi loại có sắc độ và vân gỗ khác nhau tùy theo vùng sinh trưởng.

Khi được xử lý và để khô tự nhiên, gỗ Mun cho bề mặt đen sẫm, bóng mịn, có khả năng chống mối mọt rất tốt. Tuy gỗ có độ cứng cao nhưng lại giòn, vì vậy quá trình chạm khắc và hoàn thiện đòi hỏi tay nghề nghệ nhân tinh xảo. Chính sự khắt khe trong chế tác này khiến các tác phẩm từ gỗ Mun thường mang giá trị thẩm mỹ và tâm linh cao, được đánh giá là bền vững theo thời gian.

7) Gỗ Bách Xanh

Gỗ Bách Xanh từ lâu đã được xem là dòng gỗ quý, mang ý nghĩa tài lộc và may mắn. Trong văn hóa của đồng bào Thái, Bách Xanh còn được gọi là “may hình”, tức cây gỗ thơm, bởi hương thơm dịu nhẹ tự nhiên, lan tỏa bền bỉ theo thời gian.

Thân cây lớn, thẳng, vỏ nâu sẫm với thớ gỗ mịn và đều. Gỗ ít nứt nẻ, không cong vênh, không mối mọt, rất dễ chế tác, phù hợp cho các tác phẩm điêu khắc tinh xảo. Nhờ mùi thơm dễ chịu, Bách Xanh còn được dùng để làm hương đốt hoặc các vật phẩm phong thủy cao cấp.

Không chỉ bền – đẹp – giá trị, mà hương thơm thoang thoảng của Bách Xanh khi chế tác hoặc ngâm nước còn đem lại cảm giác thư thái, an tĩnh – rất đặc trưng và khó nhầm lẫn với bất kỳ loại gỗ nào khác.

>> Xem thêm bài viết: Nghệ thuật chơi đồ gỗ mỹ nghệ

Kết luận

Việc nắm rõ cách phân biệt các loại gỗ quý trong điêu khắc mỹ nghệ không chỉ giúp người chơi lựa chọn được tác phẩm chuẩn giá trị, mà còn thể hiện sự tinh tế và hiểu biết trong thưởng thức nghệ thuật. Mỗi loại gỗ đều mang câu chuyện riêng, từ sắc vân, mùi hương đến linh khí và ý nghĩa phong thủy. Khi hiểu đúng, chọn đúng, bạn sẽ sở hữu được những sản phẩm bền đẹp theo thời gian, vừa có giá trị thẩm mỹ, vừa có giá trị sưu tầm và phong thủy.

Tuy nhiên, thị trường hiện nay đa dạng và phức tạp, không phải ai cũng có đủ kinh nghiệm để nhận biết chính xác. Vì vậy việc lựa chọn đơn vị chế tác uy tín đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Nếu bạn đang tìm đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp, chạm khắc tinh xảo, đúng chất – đúng gỗ – đúng giá, hãy liên hệ Xưởng Gỗ Mỹ Nghệ Thiên Mộc.

Chúng tôi nhận:

+ Chế tác theo mẫu hoặc thiết kế riêng theo phong thủy

+ Cam kết gỗ chuẩn nguồn gốc – nói không với gỗ pha, gỗ non

+ Bảo hành lâu dài, hỗ trợ đánh bóng – bảo dưỡng định kỳ

+ Giao hàng toàn quốc

LIÊN HỆ để được tư vấn trực tiếp:

📞 Hotline: 0933 983 398

Fanpage: https://www.facebook.com/profile.php?id=100064032973661 

Xưởng gỗ Mỹ Nghệ Thiên Mộc – Nơi giá trị nghệ thuật gỗ được nâng tầm!