Tại sao trà đắt tiền thường nhạt trà rẻ tiền lại đậm đà?

Nhiều người khi mới bước vào thế giới trà thường có chung một thắc mắc: “Vì sao trà đắt tiền uống lại thấy nhạt, trong khi trà rẻ tiền pha lên lại rất đậm vị?” Câu hỏi tưởng chừng đơn giản này thực chất chạm tới bản chất của trà, cách làm trà và cách con người cảm nhận hương vị.

“Nhạt – đậm” không nói lên chất lượng trà

Trong thưởng trà, “đậm” và “nhạt” chỉ là cảm nhận bề mặt của vị giác, không phải thước đo đánh giá chất lượng trà. Phần lớn người mới uống trà thường dựa vào cảm giác đầu lưỡi như nếu nước trà đậm màu cho rằng trà ngon, còn nếu nước trà có vị mạnh, chát rõ sẽ cho rằng trà “đậm vị”. 

Tuy nhiên, trà ngon không được tạo ra để gây ấn tượng tức thì, mà để mang lại sự cân bằng và chiều sâu hương vị theo thời gian. 

Trà rẻ: Đậm vì được làm để “ra vị nhanh”

Các dòng trà giá rẻ thường được sản xuất với mục tiêu: Pha lên phải đậm ngay, màu nước phải sẫm, và vị phải rõ – mạnh – dễ cảm. Vì vậy, khi uống ngụm đầu vị chát và đắng xuất hiện nhanh trên đầu lưỡi, hương bốc mạnh nhưng tản nhanh. 

Tuy nhiên, cảm giác “đậm” đến sớm, nhưng cũng kết thúc rất nhanh. Cảm giác này dễ khiến người uống lầm tưởng rằng trà “đậm đà” là trà ngon, trong khi thực chất đó là vị bị đẩy lên bề mặt.

Trà đắt tiền: “Nhạt” vì không ép vị

Ngược lại, trà đắt tiền thường bị cảm nhận là “nhạt” vì không ép vị và không hướng đến việc gây ấn tượng ngay từ lần nhấp đầu tiên. 

Vị đầu của trà thường nhẹ, thanh, thậm chí khó nhận ra, màu nước không quá đậm; hương mở chậm và không bốc gắt, nhưng sau vài ngụm, vị ngọt hậu bắt đầu xuất hiện rõ ở cổ họng, cảm giác ấm áp và dễ chịu lan dần trong cơ thể, còn hương trà thì lưu lại lâu dài ngay cả khi đã nuốt xong.

“Khí trà” – yếu tố khiến trà ngon không cần đậm vị

Bên cạnh hương và vị, trà cao cấp còn mang trong mình một yếu tố tinh tế hơn, thường được gọi là khí trà – nguồn năng lượng tự nhiên tích tụ qua thời gian trong lá trà. Khi uống trà có khí, người thưởng trà cảm nhận được sự tỉnh táo rõ ràng nhưng không hề bồn chồn, cơ thể ấm lên một cách nhẹ nhàng, tinh thần trở nên an định và dễ tập trung hơn. 

Trà có khí không gây cảm giác say trà hay cồn ruột, mà để lại trạng thái cân bằng và dễ chịu sau khi uống. 

Đây là giá trị không thể cảm nhận vội vàng, càng không thể tạo ra bằng quy trình công nghiệp, mà chỉ hình thành từ cây trà, thổ nhưỡng và cách làm trà tôn trọng tự nhiên.

Vì sao nhiều người “chưa thấy ngon” khi uống trà đắt?

Việc nhiều người chưa cảm nhận được cái ngon của trà cao cấp không xuất phát từ chất lượng trà, mà chủ yếu đến từ thói quen vị giác và cách thưởng trà. Phần lớn người mới làm quen với trà thường đã quen uống các loại trà có vị đậm, ngọt hoặc được bổ sung hương liệu, nên khi chuyển sang trà nguyên bản, ít can thiệp, cảm giác đầu tiên dễ là “nhạt” hoặc “khó uống”. 

Bên cạnh đó, việc pha trà không đúng cách  như dùng nước quá nóng, hãm quá lâu hoặc cho quá nhiều trà  sẽ làm phá vỡ cấu trúc vị tự nhiên, khiến trà trở nên gắt, mất hậu vị và không còn thể hiện được sự tinh tế vốn có. 

Một nguyên nhân khác là thói quen uống vội: trà cao cấp cần thời gian để mở hương và chuyển vị, nếu uống nhanh hoặc chỉ nếm qua loa, người uống sẽ bỏ lỡ phần giá trị nằm ở hậu vị và cảm giác còn lại sau khi nuốt. 

Khi tiếp cận trà với tâm thế tìm kiếm cảm giác “đậm” và rõ vị ngay lập tức, người uống dễ thất vọng, bởi trà ngon không khoe vị ở đầu lưỡi mà thể hiện chiều sâu ở cổ họng và sự lan tỏa chậm rãi trong cơ thể.

Trà ngon không dành cho việc uống nhanh, mà dành cho những khoảnh khắc chậm, khi người uống đủ tĩnh để lắng nghe hương vị trà mở ra theo cách tự nhiên nhất!

Trà ngon không khoe vị

Trong trà đạo có câu: “Trà dở khoe vị – trà ngon giấu vị.” Câu nói này không chỉ là kinh nghiệm của người xưa, mà còn là sự đúc kết về bản chất của trà. Trà ngon, đặc biệt là những dòng trà được làm một cách cẩn trọng và tôn trọng tự nhiên, không tìm cách làm hài lòng người uống ngay từ ngụm đầu tiên. Nó cần thời gian để mở hương, cần sự tĩnh lặng để người thưởng trà cảm nhận, và cần một người uống đủ chậm để lắng nghe sự chuyển biến tinh tế trong từng ngụm trà. 

Khi vị giác không còn bị chi phối bởi nhu cầu “đậm – mạnh – rõ”, ta mới nhận ra rằng điều ở lại sau cùng không phải là vị gắt trên đầu lưỡi, mà là cảm giác an nhiên, nhẹ nhõm và cân bằng mà trà mang lại. Trà ngon vì thế không khoe vị, mà âm thầm dẫn người uống trở về với sự chậm rãi và tĩnh tại bên trong.

Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về văn hoá trà đạo, cách thưởng trà đúng vị và những câu chuyện phía sau từng dòng trà, hãy ghé thăm Fanpage Thiên Mộc Trầm – nơi chia sẻ kiến thức trà, không gian trà an nhiên và những giá trị thuần khiết dành cho người yêu trà và sự tĩnh lặng!